Nie tylko temperatura – jak sprawdzić, czy silnik jest przegrzany? Objawy, których nie możesz przegapić

Nie zawsze wszystko dzieje się z hukiem. Czasem to tylko lekki zapach, czasem dziwne zachowanie auta. W innej sytuacji – kontrolka, którą ignorowałeś przez kilka dni. Przegrzany silnik nie musi oznaczać końca świata, ale też nie jest czymś, co można zbagatelizować. Wbrew pozorom, oznaki przegrzania silnika nie zawsze są oczywiste, a jeśli nie zareagujesz na czas – naprawa może zaboleć, i to nie tylko portfel.

W tym poradniku rozkładamy temat na czynniki pierwsze: jak rozpoznać przegrzany silnik, czy przegrzany silnik odpali, jak sprawdzić, czy silnik jest przegrzany i dlaczego nie każdy objaw oznacza tragedię.

Jak sprawdzić, czy silnik jest przegrzany? Zacznij od najprostszych objawów

Jeśli podejrzewasz przegrzanie silnika, pierwszą rzeczą, jaką powinieneś zrobić, jest spojrzenie na zegary. Oto, na co zwrócić uwagę już podczas jazdy.

• Temperatura powyżej 90°C lub wskazówka w pobliżu czerwonego pola to sygnał alarmowy.
• W nowszych autach pojawia się kontrolka z symbolem termometru albo komunikat o przegrzaniu – zatrzymaj się od razu!
• Jeżeli nie czujesz ciepła z nawiewów, a wentylator nie pracuje, mimo że silnik się rozgrzewa, to też może być znak.
• Silnik „wyje”, traci moc albo długo się nagrzewa? To również wskazuje na problemy z układem chłodzenia.

WAŻNE: Według danych AAA i NHTSA, aż 11–25% wszystkich awarii pojazdów na drodze to efekt przegrzania silnika. Tylko 30–60 sekund jazdy z przegrzanym silnikiem może doprowadzić do jego zatarcia lub pęknięcia bloku.

Jak sprawdzić przegrzany silnik? Nietypowy zapach i dym spod maski – oznaki przegrzania, które łatwo zignorować

Jeśli czujesz duszący zapach, widzisz parę lub dym spod maski – zatrzymaj samochód natychmiast. To mogą być oznaki przegrzanego silnika, nawet jeśli wskaźnik temperatury nie pokazuje nic niepokojącego.

• Intensywny zapach spalenizny – może pochodzić od przegrzanego płynu chłodzącego lub plastikowych elementów,
• Para lub biały dym spod maski – zwykle to wrząca ciecz chłodząca,
• Olej kapiący na gorące części – powoduje dymienie i może doprowadzić do pożaru,
• Nietypowe dźwięki z silnika lub wentylatora, które nie działa prawidłowo,
• Brak nawiewu ciepłego powietrza mimo rozgrzanego silnika – może sugerować zapowietrzony układ chłodzenia.

Silnik gaśnie albo traci moc? Sprawdź, czy to nie kwestia temperatury

Spadek mocy, szarpanie, brak reakcji na gaz czy nagłe zgaśnięcie silnika mogą być efektem jego przegrzania – a nie awarii paliwa czy ECU.
Wiele osób nie łączy tych objawów z temperaturą, a to częsty błąd.

Jak rozpoznać przegrzanie „bez wskaźnika”?

• Brak mocy silnika lub ospała reakcja na gaz, mimo że auto się toczy,
• Nagłe dławienie się silnika, szczególnie przy przyspieszaniu,
• Szarpanie i niepłynna jazda, mimo prawidłowego ciśnienia w kołach i pełnego baku,
• Silnik gaśnie – bez ostrzeżenia, mimo że „wszystko było OK”,
• Wskaźnik temperatury wskazuje strefę czerwieni lub zapala się kontrolka termometru,
• Wycieki pod autem lub niski poziom płynu chłodzącego.

Przegrzewanie silnika? To nie zawsze wina chłodnicy

Chłodnica to tylko jeden z wielu elementów układu chłodzenia. Silnik może się przegrzewać również wtedy, gdy zawodzi termostat, pompa cieczy chłodzącej albo czujnik temperatury.
Co jeszcze może zawieść oprócz chłodnicy?

• Niesprawny termostat – nie otwiera się, blokując obieg cieczy, co prowadzi do lokalnego zagotowania płynu,
• Zużyta pompa cieczy chłodzącej – zniszczone łopatki lub uszkodzony pasek powodują brak cyrkulacji płynu,
• Uszkodzony czujnik temperatury – komputer pokładowy nie dostaje sygnału do uruchomienia wentylatora,
• Zanieczyszczony układ chłodzenia – kamień kotłowy, rdza, olej w układzie ograniczają skuteczność chłodzenia.

Zimny start po przegrzaniu? Sprawdź to, zanim przekręcisz kluczyk

Jeśli silnik się zagotował, odczekałeś kilkanaście minut i nadal nie odpala – nie ryzykuj. Wysoka temperatura mogła już wyrządzić szkody, nawet jeśli z zewnątrz wszystko wygląda dobrze. Co mogło się stać po przegrzaniu?

• Wypaczenie głowicy – prowadzi do nieszczelności i utraty kompresji,
• Uszkodzenie uszczelki pod głowicą – objawia się m.in. białym dymem z wydechu,
• Zablokowanie czujników temperatury – komputer nie wie, co się dzieje,
• Zniszczenie ECU (komputera sterującego) – silnik nie odpali mimo sprawnych podzespołów,
• Zatarcie silnika – jeden z najgorszych scenariuszy, koszt naprawy: nawet 40 000 zł.
   

Wystarczy jedna z powyższych usterek, by uruchomienie jednostki po przegrzaniu było ryzykowne lub niemożliwe.

Po czym poznać, że silnik był przegrzany wcześniej – typowe ślady i skutki

Typowe ślady przegrzania to zmieniony kolor płynu chłodzącego, biały dym z wydechu i ślady po wyciekach wokół układu chłodzenia. Nawet jeśli nie byłeś świadkiem awarii, możesz to sprawdzić samodzielnie lub w warsztacie.

Na co zwrócić uwagę?

• Brunatny, mętny płyn z osadem w zbiorniku wyrównawczym,
• Biały dym z wydechu po rozgrzaniu silnika – sygnał uszkodzonej uszczelki,
• Ślady wycieków wokół chłodnicy, termostatu lub pompy,
• Obecność CO₂ w płynie chłodzącym – do wykrycia za pomocą testera warsztatowego.

Jeśli kupiłeś używane auto albo wypożyczasz pojazd i masz wątpliwości, lepiej sprawdzić niż później żałować.
Nawet pozornie niewinny objaw może oznaczać, że silnik był kiedyś przegrzany i obecnie działa na granicy sprawności.

Zlecając prosty test CO₂ w płynie chłodzącym, możesz wykryć nieszczelność uszczelki pod głowicą, zanim doprowadzi ona do kosztownej awarii.