Uszkodzone popychacze zaworów – po czym poznać usterkę?

Popychacz zaworowy jest bardzo ważnym elementem w silnikach spalinowych – ma on bowiem kluczowy wpływ na czas otwarcia zaworów, a także ich prawidłowe domknięcie. Z racji na to, jaką odgrywa rolę, wszelkie nieprawidłowości w jego pracy poskutkują problemami z kulturą pracy jednostki napędowej. Po czym poznać objawy zużycia lub uszkodzenia popychaczy zaworowych? Czy można w jakiś sposób zabezpieczyć się przed potencjalną usterką? Najważniejsze kwestie zostały poruszone w dalszej części artykułu, na który zaprasza zespół TEC 2000.

Do czego służą popychacze i jakie są ich rodzaje?

Na początek zajmijmy się podstawą, czyli jaką rolę w silniku odgrywają popychacze, które spotkać można również pod inną nazwą, czyli “szklanką” (ze względu na wygląd przypominający szklankę).

Są to elementy silnikowe, których zadaniem jest wprawianie w ruch zaworów, które z kolei odpowiadają za dostarczenie powietrza do cylindra. Można więc powiedzieć, że odgrywają one istotną rolę w całym procesie spalania mieszanki paliwowo-powietrznej. Sama praca popychaczy możliwa jest dzięki wałkowi rozrządu – a konkretniej za sprawą obracających się krzywek. W nowoczesnych jednostkach napędowych elementy te odpowiadają za kasowanie tzw. luzu zaworowego – dystansu między końcem zaworu (trzonka) a wspomnianą wyżej krzywką wałka. Dzięki zastosowaniu popychaczy nie jest konieczne cykliczne regulowanie za pomocą szczelinomierza. Do najpopularniejszych typów tych podzespołów można zaliczyć:

• popychacze hydrauliczne,
• popychacze rolkowe,
• popychacze płaskie,
• popychacze dźwigniowe.

Zobacz też: Zmienne fazy rozrządu – co warto o nich wiedzieć?

Uszkodzone popychacze zaworów – objawy

Po czym poznamy, że szklanki zaworowe (popychacze) działają nieprawidłowo?

Będzie to łatwe do zidentyfikowane szczególnie rano – niesprawność będzie charakteryzować się głośną pracą silnika na biegu jałowym. Sam dźwięk będzie dochodzić spod pokrywy zaworów i przypominać “klekotanie“. Objaw ten jednak dość szybko ustaje ze względu na nabicie oleju do popychaczy.

Skąd ten klekot? Jest on spowodowany tym, że zaworek znajdujący się we wnętrzu popychaczy nie trzyma ciśnienia oleju, przez co uchodzi ono po upływie czasu, a w momencie rozruchu jest napompowywane ponownie.

Zbyt duży luz bądź zbyt mały – jakie są tego konsekwencje?

Nowoczesne silniki wyposażone są w hydrauliczne popychacze, które automatycznie kasują pojawiające się luzy. Warto wiedzieć, że podczas swojej pracy są one smarowane za pomocą oleju silnikowego – w wyniku stałej eksploatacji może dojść jednak do niedostatków smarowania

Niesprawne popychacze będą miały z kolei problem z zachowaniem odpowiedniego luzu zaworowego, co będzie miało przełożenie na pracę silnika samochodowego.

• Zbyt mały luz zaworowy skutkuje niedomknięciem zaworów, przez co jednostka pracuje w sposób nierównomierny (dochodzi do utraty kompresji), co z kolei prowadzi do spadku osiągów silnika oraz szybszego zużycia się zaworów.
• Zbyt duży luz zaworowy z kolei przyspiesza ścieranie się zaworów oraz pozostałych elementów układu rozrządu, a więc skraca żywotność tychże części; taki stan rzeczy skutkuje wystąpieniem metalicznych odgłosów, które zanikają wraz ze wzrostem temperatury jednostki napędowej (wyjątkiem jest zaawansowana awaria, wtedy dźwięki mają charakter ciągły).

Sama usterka popychaczy zaworowych jest dosyć niebezpieczna dla silnika – z racji na otwieranie i zamykanie zaworów w niewłaściwym momencie, z czasem dochodzi do problemów z rozruchem jednostki.

Zobacz też: Regularne czyszczenie układu paliwowego – klucz do wydajnej pracy silnika

Naprawa popychaczy – kiedy wymiana jest konieczna?

W momencie, w którym dochodzi do uszkodzenia szklanek zaworów, nie pozostaje nic innego, jak wymienić je na nowe. Operacja ta jednak często wiążę się ze zdjęciem wałka rozrządu, a po demontażu starych części i zamontowaniu nowych popychaczy, wymaga ich ponownej regulacji bądź zalania preparatem smarnym. Co więcej, w czasie serwisu należy również pomyśleć o nowych uszczelkach, a często również niektórych elementów rozrządu.

Jak więc widać – wymiana nie należy do najprostszych, przez co powinna być przeprowadzona przez profesjonalistów, co niestety wiążę się z pokaźnym wydatkiem. Sama robocizna może kosztować kilkaset złotych bądź nawet w okolicach tysiąca (robocizna + części). Same popychacze kosztują kilkanaście złotych, choć dla niektórych modeli aut ich cena jest o wiele wyższa.

Hydrauliczne popychacze zaworów – czy można zapobiec usterkom?

Czy wymiana popychaczy jest zawsze koniecznością? Nie – pod warunkiem że nie doszło do ich całkowitego uszkodzenia.

Inną sytuacją jest ich niesprawność, która z kolei podyktowana złymi parametrami oleju silnikowego. W momencie, gdy dojdzie do jego zabrudzenia bądź degradacji, otwory popychaczy mogą się zatkać, a to prosta droga do problemów z domknięciem szklanek. Taki stan rzeczy sprawi, że silnik będzie głośniej chodził i wydawał specyficzne dźwięki. Z czasem jednak na hałasie się nie skończy – taka sytuacja doprowadzi do wypalenia gniazd zaworów.

Na szczęście istnieje prosty sposób na to, by oszczędzić sobie problemów z popychaczami – zastosowanie dobrej jakości płukanki. Przepłukanie silnika specjalnym preparatem czyszczącym pozwoli pozbyć się z układu zanieczyszczeń, które są głównymi zagrożeniami dla kondycji oleju silnikowego. Tego typu środek dolewa się przy wymianie oleju, co ma na celu skuteczne usunięcie takich zabrudzeń jak osad, nagar, sadza czy resztki zużytego środka smarnego z silnika.

Zobacz też Jak zwiększyć moc silnika? Proste sposoby na lepsze osiągi jednostki napędowej

Czyszczenie popychaczy zaworowych i nie tylko: postaw na Engine Flush od TEC 2000

Czym wykonać płukanie jednostki i popychaczy? Obecnie numerem jeden na rynku jest płukanka do silnika TEC 2000 Engine Flush, która dokładnie rozchodzi się po najdalszych zakamarkach układu, usuwając zanieczyszczenia ze szklanek zaworowych, rowków pierścieni tłokowych, czy z kanałów magistrali olejowej. Jest to specjalistyczny środek, który czyści i wycisza hydrauliczne popychacze zaworowe, usprawniając ich pracę, a także chroniąc je przed potencjalną usterką. To jednak nie wszystko – płukankę Engine Flush warto stosować również ze względu na szereg innych właściwości – jest to preparat, który m.in. zwiększy: kompresję w cylindrach, moc silnika, wydajność oleju czy też zredukuje szkodliwą emisję spalin.

Patryk Gałązka

Elektromechanik z wykształcenia i pasji z siedmioletnim doświadczeniem w zawodzie. Na co dzień prowadzę działalność związaną z elektroniką samochodową, a w wolnym czasie pogłębiam wiedzę z tych obszarów, czego najlepszym dowodem są liczne certyfikaty.