Zmienne fazy rozrządu – co warto o nich wiedzieć?

Można powiedzieć, że sercem każdej jednostki napędowej jest układ rozrządu – zarówno w przypadku silnika benzynowego, jak i wysokoprężnego. To właśnie rozrząd odpowiada za sterowanie najważniejszymi elementami silnika, zapewniając całemu układowi napędowemu wydajną pracę. W ostatnich latach coraz głośniej jest o tzw. zmiennych fazach rozrządu, czyli systemie, który steruje czasem otwarcia i zamknięcia zaworów w zależności od obciążenia. Co warto wiedzieć o tym rozwiązaniu? Jak działają zmienne fazy rozrządu? Co zrobić, aby system ten działał sprawnie i bezawaryjnie?

Na początek podstawy: do czego służy rozrząd i jakie są jego rodzaje?

Na samym początku warto przypomnieć sobie, do czego służy układ rozrządu – dzięki temu łatwiej będzie zrozumieć, jak działają i na czym polegają zmienne fazy rozrządu. Układ ten odpowiada za dostarczenie mieszanki paliwowo-powietrznej do cylindra, a także odprowadzenie emitowanych spalin do kanałów wylotowych. Sam rozrząd może występować w 3 odmianach:

• DOHC, czyli Double Overhead Camshaft (górnozaworowy z podwójnym wałkiem rozrządu w głowicy),
• OHV, czyli Overhead Valves (górnozaworowy popychaczowy),
• OHC, czyli Overhead Camshaft) (górnozaworowy z jednym wałkiem w głowicy).

Czym jest i jak działa układ zmiennych faz rozrządu?

System zmiennych faz rozrządu polega na kontrolowaniu momentu otwarcia i zamknięcia otworów. Sam mechanizm załączany jest za pomocą ciśnienia oleju, z kolei dopływ kontroluje zawór elektromagnetyczny, który zarządzany jest przez komputer. W praktyce wygląda to w ten sposób, że w chwili, w której zwiększane jest obciążenie silnika oraz prędkość obrotowa, czas pomiędzy otwarciem i zamknięciem jest wydłużany. Przy niskich prędkościach zaś zawór dolotu otwiera się nieco później i zamyka wcześniej, niż w przypadku wysokich prędkości**.** Zabieg ten sprawia, że zmianie ulega czas napełniania, a także opróżniania paliwa w cylindrze silnika. Moment, w którym otwierany i zamykany jest zawór, ma swoją nazwę – jest to tzw. kąt ułożenia wału przed martwym górnym bądź dolnym ułożeniem się tłoka. Oba kąty wpływają na liczbę zasysanej mieszanki czy też właściwą kompresję.

Zobacz też: Jak kompleksowo zadbać o samochód?

Co dają zmienne fazy rozrządu?

Takie rozwiązanie przynosi korzyści w postaci lepszych parametrów jednostki napędowej – poprawy osiągów samochodu, przy jednoczesnej redukcji spalania oraz emisji spalin. Wszystko to za sprawą jeszcze precyzyjniejszego dawkowania mieszanki paliwowej. Układ zmiennych faz rozrządu zwiększa zakres optymalnej pracy silnika, czego najlepszym przykładem jest sytuacja, w której możemy korzystać z wyższego momentu obrotowego, przy niższej prędkości obrotowej – znacząco poprawia to dynamikę pojazdu.

Czy system zmiennych faz rozrządu ma wady? Co z awariami?

Mechanizm zmiennych faz rozrządu nie jest rozwiązaniem idealnym. Choć pozytywnie wpływa na pracę jednostki, nie pozostaje bez wad. Największym minusem tego systemu jest skomplikowana budowa układu. A to z kolei oznacza jedno – w przypadku wystąpienia awarii, należy liczyć się z dużym wydatkiem – warto mieć świadomość, że naprawa zmiennych faz rozrządu związana jest m.in. z otwarciem głowicy oraz sprawdzeniu stanu wałków rozrządu.

Zobacz też: Czyszczenie silnika z nagaru – jaki preparat wykorzystać?

Jak zapobiegać awariom zmiennych faz rozrządu?

System zmiennych faz rozrządu obecny jest od ponad 30 lat, co oznacza, że przez ten czas został odpowiednio dopracowany. To z kolei oznacza, że układy w większości przypadków są mało awaryjne i jeżeli nie doszło w nich do mechanicznego uszkodzenia, powinny bez problemu wydajnie pracować przez wiele tysięcy kilometrów. W przypadku tego mechanizmu ważna jest jednak profilaktyka. Warto pamiętać o tym, o czym pisaliśmy na początku – zawory są przestawiane za sprawą ciśnienia oleju, dlatego też bardzo ważne jest, by magistrale olejowe były czyste. Zachowanie ich w czystości zminimalizuje ryzyko wystąpienia awarii spowodowanych gromadzącymi się zanieczyszczeniami, które mogłyby doprowadzić do nieprawidłowego otwierania i zamykania zaworów.

Płukanka do silnika TEC 2000 Engine Flush – zadbaj o czystość magistrali olejowych i nie tylko

Jak zadbać o magistrale olejowe? Dobrym pomysłem jest sięgnięcie po chemiczny preparat. Polecanym produktem w przypadku systemu zmiennych faz rozrządu jest TEC 2000 Engine Flush, czyli płukanka, która bazuje na silnych rozpuszczalnikach. Środek ten dokładnie rozchodzi się po układzie, precyzyjnie zbierając zabrudzenia z takich elementów jak kanały magistrali olejowej, rowki pierścieni tłokowych czy popychaczy zaworowych. Płukanka znana jest ze swojej skuteczności w walce z osadami różnego rodzaju, sadzą czy nagarem. Preparat od TEC 2000 świetnie sprawdzi się również do usunięcia zużytego oleju.