Czym jest, za co odpowiada odma w silniku i jakie są objawy jej zatkania?

Każdy silnik spalinowy jest skomplikowaną konstrukcją składającą się z wielu układów i jeszcze większej ilości elementów. Wśród nich miejsce znalazło się dla odmy olejowej, która do dziś stanowi zagadkę dla sporej liczby kierowców. Czym jest i za co odpowiada? Jakie są objawy zatkania odmy w silniku.

Co to jest odma w silniku i do czego służy?

Odma olejowa, inaczej zwana układem przewietrzania skrzyni korbowej, jest kluczowym elementem każdego silnika. Jej głównym zadaniem jest efektywne odprowadzanie nadmiaru gazów, które powstają w skrzyni korbowej w trakcie pracy jednostki napędowej. Bez tego procesu gromadzące się wewnątrz spaliny mogłyby doprowadzić do zwiększenia ciśnienia, a w skrajnych przypadkach nawet do eksplozji lub innych uszkodzeń silnika.

Z czego składa się odma olejowa w silnikach spalinowych?

Dawniej, w silnikach starszych generacji, gazy z odmy były po prostu wydalane do atmosfery, co nie sprzyjało ochronie środowiska. Na szczęście postęp technologiczny w branży motoryzacyjnej przyniósł nowe, bardziej zaawansowane i przyjazne dla natury rozwiązania. Współczesne odmy są często wyposażone w separator oleju, który kondensuje mgłę olejową i kieruje ją z powrotem do silnika, co pozwala zredukować straty oleju i ograniczyć emisję szkodliwych gazów. Dodatkowo wiele nowoczesnych odm silnikowych składa się również z podgrzewacza, którego zadaniem jest roztapianie gęstych osadów, co przekłada się na większą czystość całego układu. Inne kluczowe elementy to zawory – PCV, odpowiedzialny za odprowadzanie gazów z silnika i doprowadzanie świeżego powietrza, oraz membranowy zawór wyrównywania ciśnień, który umożliwia kontrolowane uwalnianie gromadzących się w odmie spalin.

Zatkana odma olejowa – problem, którego lepiej nie doświadczać

Wiemy już, za co odpowiada odma w silniku – w takim wypadku możemy przejść do kolejnego – niestety mniej przyjemnego – tematu. Wiedząc, że jest odpowiedzialna za usuwanie nadmiaru gazów ze skrzyni korbowej, warto mieć świadomość, że proces ten może być zakłócony – w momencie, gdy dochodzi do zatkania odmy. Czy jest się czym przejmować? Zdecydowanie tak.

Ponadto zatkanie odmy może również prowadzić do zwiększenia zużycia oleju (w tym miejscu zachęcam do sprawdzenia sposobów na ograniczenie spalania oleju) i emisji spalin. Mgła olejowa, która zwykle jest kondensowana i kierowana z powrotem do silnika, w przypadku zatkanej odmy może być wypuszczana na zewnątrz, prowadząc do nadmiernych strat oleju. Jest to również niezdrowe dla środowiska, ponieważ składniki te są uwalniane do atmosfery, zamiast być skierowane z powrotem do silnika.

Dlaczego odma olejowa się zatyka?

Odma olejowa może ulec zatkania z różnych przyczyn.

• Zanieczyszczenia oleju silnikowego – podczas pracy silnika powstają różne zanieczyszczenia, takie jak sadza czy resztki spalania. Jeżeli olej silnikowy nie jest regularnie wymieniany, te zanieczyszczenia mogą zacząć się gromadzić w odmie i z czasem doprowadzić do jej zatkania.
• Niska jakość oleju – słabej klasy formulacja może przyczynić się do powstania osadów w odmie. Niektóre oleje mogą zawierać zanieczyszczenia lub składniki, które pod wpływem wysokiej temperatury silnika tworzą naloty i zatory.
• Zła jakość paliwa – niska jakość paliwa może prowadzić do niepełnego spalania, co z kolei prowadzi do powstawania osadów w silniku, które mogą zablokować odmę.
• Styl jazdy – Długotrwała jazda na krótkich dystansach lub na niskich obrotach może prowadzić do kondensacji par olejowych, które mogą zaszkodzić układowi odmy. Taki styl jazdy nie pozwala na osiągnięcie przez silnik odpowiednio wysokiej temperatury, co jest potrzebne do pełnego spalania oleju i innych substancji.

Jak poznać zatkaną odmę w silniku benzynowym i diesla?

Zidentyfikowanie zatkania odmy olejowej nie jest zawsze łatwe, gdyż jej objawy mogą być różne i często pokrywają się z symptomami innych problemów silnika. Niemniej jednak istnieje kilka sygnałów, które mogą wskazywać na możliwe kłopoty z tym podzespołem. Wśród nich możemy wymienić:

• nadmierne zużycie oleju,
• wycieki oleju,
• nadmierne dymienie z wydechu na niebiesko,
• falowanie obrotów silnika,
• problemy z zapłonem,
• uszkodzenia turbiny.

Jednakże nawet te sygnały nie zawsze są wystarczająco jednoznaczne, aby z całą pewnością stwierdzić, że problemem jest odma. W niektórych przypadkach takie jak wadliwy lub zatkany zaworek PCV, objawy mogą nie być widoczne, dopóki nie dojdzie do uszkodzeń silnika. Jednym z najbardziej bezpośrednich objawów problemów z odmą jest niewłaściwe ciśnienie w skrzyni korbowej. Jeśli przy odkręcaniu korka wlewu oleju odczuwasz duży opór lub jeśli korek jest wypchnięty przez nagromadzone gazy zaraz po jego odkręceniu, jest to bezsprzeczny znak problemów z ciśnieniem w odmie w silniku diesla i benzynowym.

Jak uniknąć zatkania się odmy olejowej w silniku?

Aby zapobiec zatkania odmy, ważne jest regularne serwisowanie samochodu, w tym kontrola i wymiana oleju silnikowego, korzystanie z paliwa dobrej jakości oraz odpowiedni styl jazdy. W razie jakichkolwiek wątpliwości warto skonsultować się z mechanikiem. Dobrą praktyką jest również stosowanie dodatków do olejów podnoszących właściwości oleju jak np. TEC 2000 Oil Booster oraz regularne płukanie jednostki napędowej za pomocą dobrej jakości płukanek silnika takich jak TEC 2000 Engine Flush, która doskonale radzi sobie z nagromadzonymi w silniku i kanałach olejowych zanieczyszczeniami w postaci nagaru, osadów i sadzy.