DPF – objawy. Po czym poznać, że filtr cząstek stałych wymaga uwagi?

Od kilkunastu lat filtr DPF jest obowiązkowym wyposażeniem w pojazdach wysokoprężnych, choć coraz częściej możemy go spotkać również w autach napędzanych jednostką benzynową. Podzespół ten jest częścią układu wydechowego, w którym odpowiada za oczyszczanie spalin z cząstek stałych, które powszechnie uważane są za substancje szkodliwe dla środowiska i ludzkiego zdrowia. Posiadając samochód, w którym został zamontowany filtr DPF, należy pamiętać o jego pielęgnacji – w przeciwnym razie może dojść do jego zatkania oraz innych problemów. Po czym poznać, że filtr uległ zapchaniu lub uszkodzeniu? O typowych objawach opowiadam w dalszej części artykułu – zapraszam do lektury.

Dlaczego filtr cząstek stałych się zatyka?

Zapchany filtr DPF to dość częste zjawisko, o którym słyszał niemalże każdy użytkownik samochodu z silnikiem Diesla. Dlaczego właściwie tak często dochodzi do jego zatkania? Najprościej mówiąc – taka jest jego natura. Oczywiście taki stan rzeczy nie jest pożądany, natomiast jest to naturalny efekt jego pracy. Odpowiada on w końcu za zatrzymywanie cząstek stałych, a więc sadzy czy popiołu. Te z kolei osadzają się na jego ściankach, z czasem go blokując i uniemożliwiając mu swobodną i wydajną pracę.

Odpowiedzią na zatkanie jest proces wypalania zapchanego DPF, czyli czyszczenia jego wnętrza ze wspomnianych osadów. Najczęściej inicjowany jest on automatycznie przez samochód – często jednak zdarza się, że zostaje przerwany, co z kolei sprzyja jeszcze szybszemu zatkaniu się filtra cząstek stałych, co w konsekwencji może nieść negatywne skutki dla pracy jednostki napędowej i być przyczyną poważnych awarii.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat czyszczenia DPF, przeczytaj poprzednie artykuły, w których poruszyłem temat wypalania DPF podczas jazdy, a także, w jaki sposób wypalić filtr cząstek stałych na postoju.

Po czym poznać zapchany filtr cząstek stałych? Kontrolka DPF jako pierwszy sygnał

Objawy zapchanego filtra cząstek stałych mogą być różne, o czym piszę w kolejnym akapicie – w tym miejscu chciałbym w paru słowach pomówić o zapalonej kontrolce DPF. Dlaczego? Może być ona pierwszym sygnałem dla kierowcy, że filtr uległ zatkaniu lub uszkodzeniu. Łatwo ją zauważyć, przez co szybko można podjąć odpowiednie środki, czyli: przeprowadzić wspomniane wcześniej wypalenie bądź udać się do serwisu w celu diagnozy usterki. Co ważne jednak – kontrolka ma charakter informacyjny i równie dobrze może mówić nam o tym, że samochód rozpoczął procedurę wypalania sadzy. Dlatego też zalecane jest, by zapoznać się z instrukcją pojazdu i sprawdzić, co konkretnie oznacza zapalona kontrolka DPF.

Zapchany DPF – objawy

O czym wspomniałem wyżej – objawy zapchanego filtra DPF bywają różne, dlatego też powstał dzisiejszy wpis, w którym zebrałem wszystkie z nich i pokrótce omówiłem, co powinno ułatwić diagnozę każdemu kierowcy, który zauważy tego typu sygnały.

Spadek mocy silnika

Najczęstszym objawem, który mówi o tym, że filtr DPF mógł ulec zatkaniu, jest spadek mocy jednostki napędowej. Osiągi pogarszają się ze względu na to, że spaliny nie przepływają swobodnie i silnik jest zduszony. W takiej sytuacji nawet mocniejsze wciśnięcie pedału gazu nic nie daje. Mniejszą wydajność pracy silnika ciężko jest jednak zauważyć w czasie zwykłej jazdy po mieście – najłatwiej dostrzec to na dłuższej trasie np. na autostradzie, jadąc na jednym biegu.

Zwiększone obroty silnika

Kolejnym objawem mogą być podwyższone obroty silnika, komputer sterujący jednostki dostaje fałszywe dane z filtra i nie jest w stanie ustalić poprawnych parametrów pracy. W niektórych przypadkach silnik może nawet wejść w tryb awaryjny.

Zwiększone zużycie paliwa

W przypadku zapchanego filtra DPF silnik może wymagać większej ilości paliwa do osiągnięcia określonej mocy. Do tego dochodzi również fakt, o którym wspomniałem wcześniej, czyli mocne wciskanie pedału gazu, które również zwiększa zużycie paliwa.

Problem z rozruchem jednostki napędowej

W momencie, gdy DPF jest zatkany, możesz mieć problem z uruchomieniem silnika. Spowodowane jest to sadzą, która blokuje gazy odpowiedzialne za wzrost ciśnienia w jednostce napędowej i układzie wydechowym.

Problemy z turbosprężarką

Do objawów zatkanego filtra cząstek stałych zaliczyć trzeba również problemy z pracą turbosprężarki (poznać je można po wolniejszym “wkręcaniu” się na obroty i słabszej reakcji turbiny na mocniejsze wciśnięcie pedału gazu). Spowodowane jest to przez utrudniony przepływ spalin przez układ, co może prowadzić do uszkodzenia turbosprężarki, a także wycieku oleju.

Kłęby czarnego dymu z wydechu

Zapchany DPF może skutkować wypuszczaniem ciężkiego dymu z wydechu, co jest szczególnie zauważalne podczas przyspieszania.

Zapach spalin

Zatkanie się filtra cząstek stałych DPF może prowadzić również do pojawienia się nieprzyjemnego zapachu z dymu wychodzącego z rury wydechowej. Gazy te mogą stanowić bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia kierowcy i pasażerów (łatwo mogą dostać się do wnętrza kabiny).

Pojawienie się błędów P2463 bądź P2002

Są to błędy, które mówią o zbyt dużym nagromadzeniu się zanieczyszczeń we filtrze DPF bądź jego małej skuteczności filtracji, co może sugerować konieczność regeneracji podzespołu lub jego wymiany w przypadku, gdy doszło do jego uszkodzenia.

Dlaczego nie warto lekceważyć objawów zapchanego DPF?

W przypadku wystąpienia problemu zapchanego filtra cząstek stałych nie należy bagatelizować żadnego z powyższych objawów. Każdy kierowca musi być świadomy, że zapchany DPF może prowadzić do poważnych i kosztownych w naprawie usterek. Najlepszym przykładem jest potencjalne zatarcie jednostki napędowej, co jest spowodowane niedokończonym wypalaniem filtra, co z kolei prowadzi do mieszania się paliwa z olejem silnikowym. W takiej sytuacji formulacja traci swoje optymalne właściwości smarne, przez co silnik jest narażony na dużo większe oddziaływanie tarcia i w efekcie – wspomniane zatarcie. To jednak nie wszystko – jazda na zapchanym DPF prowadzi również do nieprawidłowości w pracy układu korbowo-tłokowego.

Co zrobić, by filtr cząstek stałych był w dobrej kondycji na dłużej?

Jak zadbać o to, by DPF posłużył na dłużej i nie ulegał zapchaniu co chwilę? To proste – podstawą jest przede wszystkim regularne wypalanie filtra i co ważniejsze – nieprzerywanie tego procesu. Najłatwiej jest to przeprowadzić poza miastem (na autostradzie lub ekspresówce) – aby prawidłowo przeczyścić DPF, należy utrzymać odpowiednią prędkość (80-120 km/h) przez kilkanaście minut/kilometrów.

Uwaga: jeżeli DPF wypala się co 300 kilometrów (lub w podobnych interwałach), jest to sygnał, że z filtrem dzieje się coś niepożądanego, dlatego zbyt częste przepalanie nie jest dobre.

Oprócz tego warto zadbać o czystość filtra oraz powiązanych układów (wydechowego, paliwowego) za pomocą odpowiednich preparatów konserwujących jak np. TEC 2000 Diesel System Cleaner. Jest to wielofunkcyjny dodatek do Diesla, dzięki któremu skutecznie pozbędziesz się sadzy i popiołu z wnętrza DPF i uchronisz go przed ponownym osadzaniem się cząstek stałych na jego ściankach. Jest to produkt, który wykorzystasz nie tylko do czyszczenia, ale również do zmniejszenia skutków złej smarności paliw o niskiej jakości.

Łukasz Młodkowski

Od lat związany z branżą motoryzacyjną. Mechanik z dziesięcioletnim doświadczeniem, wieloletni pracownik sklepu motoryzacyjnego. Pasjonat motoryzacji, zakochany w starych samochodach. Na co dzień jeździ Toyotą Passeo z 1996 r. a w weekendy Fiatem 125p. Stały bywalec imprez motoryzacyjnych takich jak Japfest i Złombol.